Với phần lớn những ai mới bắt đầu tìm hiểu về tu tập, việc ngồi thiền thường được hình dung như một trạng thái an tĩnh hiếm có, hoặc là một trải nghiệm hỷ lạc mà người tập phải nỗ lực đạt tới. Song, khi bước vào lộ trình Ngài Mahāsi cho người mới, chúng ta sẽ bắt gặp một tư duy rất khác biệt: tu tập không phải để trở thành một thực thể xa lạ, mà là để quan sát chính mình một cách sâu sắc trong mỗi giây phút hiện tại.
Từ các phần chia sẻ trong Ngài Mahasi bài giảng, Bậc Đạo sư luôn nhắc nhở về một đạo lý giản đơn nhưng đầy ý nghĩa: hãy liễu tri mọi sự vận động của thân và tâm, trong đúng hình hài nguyên sơ của chúng. Hành giả không cần đến sự hình dung hay tư duy logic, hay ra sức thiết lập một trạng thái tâm lý đặc thù nào. Mọi thứ chỉ xoay quanh sự “tỉnh thức” — cái biết liên tục, xác thực và vượt ngoài sự đánh giá.
Với những người vừa bắt đầu, kỹ thuật của Ngài Mahāsi cực kỳ hữu ích vì nó mang tính khoa học, rõ nét và thuận tiện cho việc tập luyện. Người tu tập được hướng dẫn khởi đầu bằng một đối tượng thân thuộc: sự chuyển động lên xuống của bụng trong quá trình hô hấp. Khi thấy bụng phồng, biết “phồng”; khi thấy bụng xẹp, biết “xẹp”. Sự thực hành cốt yếu ở điểm này. Nếu tâm trí đi get more info lạc, hãy cứ ghi nhận là “suy nghĩ”; nếu xuất hiện âm thanh, hãy ghi nhận trạng thái “nghe”. Không nên phê bình bản thân hay cảm thấy bực dọc, mà hãy nhẹ nhàng dẫn tâm về với điểm tập trung chính yếu.
Trong khuôn khổ Ngài Mahasi bài giảng, Ngài hằng nhắc nhở: chính thái độ liễu tri tỉnh giác này, khi được thực hiện chuẩn xác và thường xuyên, sẽ từ từ phơi bày thực tướng anicca, dukkha và anattā nơi các pháp. Hành giả sơ cơ không cần lo lắng về việc chưa hiểu hết kinh điển ngay lập tức. Chỉ cần tuân thủ đúng phương pháp, nhận thức sẽ tự động hoàn thiện dần.
Một điểm trọng yếu của Ngài Mahāsi cho người mới nằm ở cách tiếp cận tâm lý khi thiền. Bậc Thầy không khuyên hành giả phải gồng mình quá mức, cũng không muốn họ rơi vào sự giải đãi. Cần có sự tinh tấn trung dung, chánh niệm ổn định và một tinh thần bền chí. Thiền định tuyệt nhiên không phải là một cuộc chạy đua thành tích, mà là con đường quay lại để thấu hiểu rõ ràng từng bước chân của thân tâm.
Không chỉ thực hành khi tọa thiền, Ngài Mahāsi còn đề cao việc mang tỉnh thức vào mọi hành vi sinh hoạt: trong suốt các trạng thái đi, đứng, nằm hay ngồi. Khi đi, rõ biết đang đi; khi đứng, rõ biết đang đứng. Hệ quả là, hành thiền không còn là một công việc chỉ dành cho giờ giấc ấn định, mà hòa nhập và trở thành một mảnh ghép của thực tại hằng ngày.
Đối với những người vừa khởi sự, lộ trình Ngài Mahāsi cho người mới là một lối đi xác thực và tin cậy. Chẳng cần những tín ngưỡng cực đoan hay mong cầu các hiện tượng lạ thường. Chỉ cần sự chân thành trong quan sát, tính nhẫn nại trong thực hành, và tâm khiêm cung để học hỏi từ mọi diễn biến trên thân tâm. Chính từ đó, tuệ giác sẽ dần hình thành và phát triển một cách tự nhiên.